ที่มา: วารสารโคนม ปีที่ 17 ฉบับที่ 3

ผู้เขียน: หมอพ่อวัว

B.V. (บี.วี.) เข็มทิศ...ชี้ทิศทางปรับปรุงพันธุ์

พูดถึงเข็มทิศ ทุกคนคงรู้จักกันดี ว่าเป็นสิ่งที่ช่วยชี้ทิศทางให้กับเรา ว่าทิศไหนทิศเหนือ พอรู้ทิศเหนือแล้ว ทิศที่เหลือก็ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป บรรดานักเดินทางไม่ว่าจะเป็นนักเดินเรือ นักเดินป่า ฯลฯ จึงต้องพึ่งพาเข็มทิศกันเป็นอย่างมากสำหรับนักปรับปรุงพันธุ์ก็ต้องอาศัยเข็มทิศแบบพิเศษ ที่เรียกว่าค่า B.V. (บี.วี.) ช่วยชี้ทิศทางให้เหมือนกัน

ค่า B.V. (Beeding Value) เรียกเป็นภาษาไทยว่า ค่าการผสมพันธุ์ หมายถึง ค่าที่แสดงให้เรารู้ว่าโคตัวนี้มีความสามารถในการให้ผลผลิตเป็นอย่างไร เมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ย เพราะฉะนั้น ถ้าโคมีค่า B.V. เป็น + (บวก) ก็หมายถึงโคนั้นให้ผลผลิตได้สูงกว่าค่าเฉลี่ย และถ้าค่า B.V. เป็น – (ลบ) ก็คือโคนั้นให้ผลผลิตได้ต่ำกว่าค่าเฉลี่ย ถ้ามีค่า B.V เท่ากับ 0 พอดีก็คือโคที่มีความสามารถในการให้ผลผลิตได้เท่ากับค่าเฉลี่ยพอดี

คงเคยได้ยิน ได้เห็นโฆษณาพ่อพันธุ์ อ.ส.ค. ชื่อ FIRST (เฟิร์สท) ที่บอกว่ามีค่า B.V. ของการให้ผลผลิตน้ำนม = +169.52 กิโลกรัม กันมาบ้างนะครับ แปลเป็นภาษาง่ายๆ ก็คือ พ่อพันธุ์ FIRST ตัวนี้ มีความสามารถในการให้น้ำนมได้สูงกว่าค่าเฉลี่ยถึง 169.52 กิโลกรัม ค่าเฉลี่ยในปีนี้ =3,636.00 กิโลกรัม เพราะฉะนั้นพ่อพันธุ์ FIRST ก็สามารถให้นมได้ถึง =3,636.00 + 169.52 = 3,805.52 กิโลกรัมต่อการรีดนม 305 วัน แต่! โคพ่อพันธุ์ให้นมได้ด้วยหรือ? ในเมื่อให้นมไม่ได้แล้วมีค่า B.V. ได้ยังไง? ไม่มีอะไรผิดปกติหรอกครับ เป็นเรื่องทางหลักวิชาการที่ทั่วโลกเขายอมรับ ให้ใช้ข้อมูลการให้น้ำนมของลูกสาวของพ่อพันธุ์ มาคิดคำนวณค่า B.V. ให้กับพ่อพันธุ์ โดยต้องมีข้อมูลที่มากพอ และน่าเชื่อถือพอสมควร วิธีการคำนวณก็ยุ่งยากซับซ้อน จนทำด้วยมือไม่ไหวต้องใช้เครื่องคอมพิวเตอร์มาช่วย (ปล่อยให้เป็นภาระของนักวิชาการก็แล้วกัน อย่าไปยุ่งกับเขาเลย) ที่น่าสนใจคือประโยชน์ที่เราได้รับจากค่า B.V. นี่ต่างหาก เมื่อรู้ค่า B.V. แล้ว เราก็รู้ความสามารถที่แตกต่างกันระหว่างพ่อพันธุ์แต่ละตัว การเลือกใช้ก็ง่ายขึ้น แล้วก็ทำนายล่วงหน้าได้ด้วยว่าลูกโคสาวที่จะเกิดขึ้นจากพ่อพันธุ์ตัวนั้น จะมีความสามารถขนาดไหน เพราะลูกจะได้รับการถ่ายทอดความสามารถจากพ่อไปครึ่งหนึ่ง และรับจากแม่ไปอีกครึ่งหนึ่ง ดังนั้นจึงเป็นเรื่องปกติที่ถ้าพ่อพันธุ์ดี ลูกสาวก็ดีตาม พ่อพันธุ์ไม่ดี ลูกก็ไม่มีน้ำนม

เหมือนกับนักเดินทางจะต้องอาศัยเข็มทิศช่วยบอกทิศทาง นักปรับปรุงพันธุ์ หรือเกษตรกร และผู้สนใจด้านการปรับปรุงพันธุ์ ก็ต้องอาศัยค่า B.V. ช่วยชี้ทิศทางในการทำงานจะเลือกพ่อพันธุ์ตัวไหน อย่าลืมดูค่า B.V. ซะก่อนเหมือนกับคำโบราณที่ว่า “ดูช้างให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่” แต่ในยุคแห่งข้อมูลและข่าวสารแบบนี้คงต้องขอเสริมต่ออีกนิดว่า “แต่ถ้าจะดูโคให้แน่ ต้องดูที่ค่า B.V.”